Sky Traveling

معرفی سفر، مقاصد سفر و جاهای دیدنی جذاب ایران

Sky Traveling

معرفی سفر، مقاصد سفر و جاهای دیدنی جذاب ایران

آیین گلاب گیری در کاشان

چکیده مطلب

یکی از زیباترین عجایب ایران، رویش گل های زیبا و خوش بو در دل کویر است.
کاشان شهری در کویر مرکزی ایران میان کوه‌های کرکس، با آب و هوایی گرم و خشک که در ۲۴۰ کیلومتری شهر تهران قرار دارد. حال از دل کویری چنین خشک، زیباترین گلها و معطرترین گلاب‌ها بیرون می‌آید.
آیین گلاب گیری در کاشان به سال های بسیار دور باز می‌گردد.

تا ادامه این مطلب با مسافرسلام همراه باشید تا با آیین گلاب گیری در کاشان بیشتر آشنا شوید.

کاشان

کاشان شهری است زیبا و کوچک که جاذبه‌های دیدنی و آیین جالبی دارند.
این شهر به عنوان مهد تمدن و فرهنگ سنتی ایران شناخته شده که به دارالمؤمنین مشهور است.

کاشان یکی از بهترین مکان های ایران برای سفر در اردیبهشت است.
اگر قصد سفر در اردیبهشت ماه و پیدا کردن مقصدی مناسب بودید، کاشان می‌تواند یکی از بهترین گزینه ها باشد.
در زمان سفر به این شهر از جاذبه‌های دیدنی و تاریخی آن، نهایت لذت را ببرید.

اقامت در کاشان

هنگامی که کوله بار سفر به کاشان را بستید، نگران محل اقامت خود نباشید.
این شهر زیبا و توریستی از امکانات اقامتی خیلی خوبی برخوردار است.

تعداد هتل های این شهر محدود است، اما اقامتگاه های سنتی زیبا و با کیفیتی دارد.

در اینجا برخی از هتل های کاشان را به شما معرفی کرده‌ام.
اگر قصد سفر به کاشان را داشتید حتماً به این اقامتگاه ها سر بزنید.

معرفی ۴ هتل برتر کاشان

نام هتلدرجه هتلآدرس هتل
خانه سنتی ادیب۴ ستارهکاشان – میدان کمال الملک – خیابان فاضل نراقی – کوچه موهدپور
هتل نگارستان۴ ستارهکاشان – خیابان امیر کبیر- جنب باغ فین کاشان
هتل مهینستان راهب۴ ستارهکاشان – خیابان فاضل نراقی – کوچه فرهنگ ۳۱
هتل امیرکبیر۳ ستارهکاشان – خیابان امیر کبیر – نرسیده به باغ فین کاشان

چنانچه قصد سفر و رزرو هتل های کاشان را دارید، بر روی لینک ضمیمه شده کلیک کنید.

آیین گلاب گیری در کاشان

حدود ۷۰۰۰ سال است که کاشت گل محمدی در ایران قدمت دارد.
مراسم گلاب گیری، آیینی ۱۰۰۰ ساله است که در گذر زمان تغییرات ناچیزی کرده است.
بهتر است بدانید که گلاب قمصر، مرغوبترین گلاب جهان به شمار می‌آید و از نظر مذهبی نیز دارای جایگاه ویژه‌ای می‌باشد.
از کاربردهای اساسی گلاب، معطر کردن فضاهای مذهبی می‌باشد که می‌توان به شستشو خانه خدا در ۹ ذی‌الحجه توسط گلاب ناب اشاره کرد.

درست است که گلاب قمصر کاشان مرغوب‌ترین نوع گلاب به شمار می‌آید، اما گلابی که در روستاهای ون، سار، سده و وادقان گرفته می‌شود، کمتر شناخته شده‌اند.
این روستاها در مناطق کوهستانی‌تری نسبت به قمصر قرار گرفته‌اند در نتیجه گل‌ها در این روستاها دیرتر شکوفا می‌شوند و در نتیجه گلاب غلیظ تری از آنها تهیه می‌شود.

از اوایل اردیبهشت‌ماه هر سال رسم گل چینی و گلاب‌گیری در قمصر و نیاسر کاشان، آغاز می‌شود و تا پایان خرداد ماه ادامه دارد.
گلاب گیری سنتی کاشان، هر ساله تعداد زیادی گردشگر ایرانی و خارجی را به  سمت خود جذب می‌کند.
زیبایی گلستان‌های کاشان و مشاهده گل چینی در طلوع صبح هر روز توسط زن، مرد، کوچک و بزرگ و استشمام بوی دل انگیز، گردشگران را در این فصل به سمت آنجا می‌کشاند و این امر باعث توسعه صنعت گردشگری و افزایش اشتغال و درآمد شده است.

قمصر یک از مراکز عمده گل خیز، گل محمدی است که از دیرباز گلاب آن زبانزد خاص و عام بوده است.
به طوری که نام آن با نام گلاب عجین گشته و غالبا آن را با گلاب می‌شناسند.

بیشتر بخوانید: آیین  مردم کاشان در ماه محرم

در ادامه با روش گلاب گیری در کاشان بیشتر آشنا خواهید شد.

روش گلاب گیری در کاشان

وسایل مورد نیاز:

  • دیگ مسی

ساخت مسگرهای کاشانی است از وسایل ضروری گلاب‌گیری می‌باشد.
این دیگ در ابعاد۳۰، ۴۰ و ۵۰ کیلویی استفاده می‌شود.
این دیگ‌ها را در حاشیه خیابان یا حیاط منزل بر روی اجاق نصب می‌کنند و گل‌ها را داخل آن می‌ریزند.

  • قرابه یا پارچ مسی

یکی از وسایل گلاب گیری در کاشان پارچ مسی یا قرابه است که به صورت ظرفی استوانه‌ای شکل با دهانه تنگ می‌باشد و با عمل تقطیر گلاب در داخل آن ریخته می‌شود.
نحوه استفاده از پارچ بدین صورت است که، در روبه روی دیگ‌هایی که بر روی اجاق قرار گرفته‌اند، چاله‌ای دراز و باریک حفر می‌کنند و در مقابل هر دیگ یکی از قرابه‌ها را در چاله می‌گذارند. طوری که دهانه پارچ بالاتر از سطح زمین قرار گیرد.
هنگام گلاب‌گیری چاله را از آب پر می‌کنند و برای آنکه آب چاله بر اثر بخاری که وارد قرابه می‌شود گرم نشود، آب را در چاله به جریان می‌اندازند. چون اگر آب گرم شود عمل تقطیر انجام نمی‌گیرد.
به همین علت اجاق و دیگ‌ها را اغلب در کنار جوی‌های آب و یا در مسیر آب رونده نصب می‌کنند.

  • نی

یک جفت لوله آلومینیومی می‌باشد که به طور موازی در فاصله ۵ سانتی‌متری توسط چند دستک در کنار هم قرار می‌گیرند و از وسط در قالب یک زاویه ۴۵ درجه تا خورده‌اند. طوری که یک طرف آن به صورت مورب از دیگ به سمت بالا جهت می‌یابد و در طرف دیگر از بالا به طور عمود به دهانه پارچ وصل می‌شود.
علت اینکه نی‌ها را به این صورت ساخته‌اند، این است که مسیر حرکت بخار از دیگ به قرابه طولانی شود تا بخار زودتر سرد شود و همچنین موقعی که دیگ می‌جوشد تقریباً تا یک متری آب در نی بالا می‌آید که چون به صورت مورب به بالا جهت دارد، آب بیش از این نمی‌تواند از نی بالا برود.

  • درپوش دیگ

یکی دیگر از وسایل مورد نیاز برای گلاب گیری در کاشان ظرف مسی گود با تسمه تنگ و دهانه گشادی است، که با آن در دیگ را می‌بندند.
این درپوش به وسیله پیچ و مهره بر روی دهانه دیگ محکم می‌شود.
برای این کار، درپوش را روی دهانه می‌گذارند و محور آهنی ضخیمی که دو انتها آن قلاب مانند و در وسط آن میله‌ای در قالب پیچ و مهره پایین و بالا می‌رود، روی آن می‌گذارند و به دو سر محور زنجیری می‌اندازند.
سر دیگر این زنجیرها به طرفین حلقه آهنی که در زیر لبه دهانه دیگ نصب شده، وصل هستند.
پیچ یا میله محور را می‌چرخانند.
در نتیجه سر پیچ که تخت و صاف است روی درپوش فشار می‌آورد و بر اثر کشش زنجیر طرفین، درپوش کاملا جفت و بسته می‌شود.

برخی از افراد برای بستن در دیگ چند تخته سنگ سنگین را روی درپوش می‌گذارند که در گذشته عموماً از این طریق استفاده می‌کردند.

  • ظروف شیشه‌ای

ظروف شیشه‌ای بهترین وسیله نگهداری گلاب، می‌باشند که در اندازه‌های مختلف و با ظرفیت‌های متفاوت استفاده می‌شوند.
شیشه کپ، کتابی، نیزه‌ای یا فوتی از این جمله‌اند.
قمصر به لحاظ این که مرکز اصلی گلاب‌گیری بوده، دارای کارخانه شیشه‌سازی نیز می‌باشد.

در ویکی‌پدیا درباره گلاب گیری بیشتر بخوانید.

درجه خلوص گلاب گیری

  • گلاب سنگین(درجه یک): هر ۱۰۰ میلی‌لیتر حداقل ۳۵ میلی‌گرم اسانس(۳۰ کیلوگرم گل مرغوب)، گلاب ۵ منی
  • گلاب سبک (درجه دو): هر ۱۰۰ میلی‌لیتر حداقل ۱۵ کیلوگرم گل، گلاب ۲٫۵ منی

انواع خاص گلاب با کیفیت‌های مختلف با مقیاسی محدود در قمصر

  • گلاب دو آتشه: هرگاه پس از یک بار تقطیر و گلاب گیری در کاشان مجدداً گلاب را با گل تازه تقطیر کنیم، گلاب دو آتشه بدست می‌آید.
  • گلاب سه آتشه (سه گل): چنانچه گلاب دو آتشه را دوباره با گل تازه تقطیر کنیم، گلاب سه آتشه به عمل می‌آید.

این دو نوع گلاب بسیار کم تولید می‌شود و از لحاظ کیفیت و مرغوبیت بی‌نظیر می‌باشد.

  • گلاب پس آب: هرگاه پس از تقطیر، به تفاله‌های داخل دیگ، آب اضافه کنیم گلاب به‌دست آمده، پس‌آب نام گذاری می‌شود که دارای کیفیت کمی می‌باشد.
  • گلاب زیرعطری: هر گاه بجای گرفتن ۴۰ لیتر گلاب از ۳۰ کیلوگرم گل، ۷ لیتر گلاب گرفته شود به آن گلاب زیرعطری می‌گویند.
    این گلاب با پارچ مخصوصی تهیه می‌شود و بیشتر، گرفتن عطر آن مورد نظر است.

برای تهیه گلاب ناب این شهر، حتماً به بازار کاشان سری بزنید.

زمان گلاب گیری در کاشان

فصل بهار و به خصوص اردیبهشت ماه، شهر کاشان به عنوان یکی از مقاصد گردشگری در ایران به شمار می‌رود.
این مراسم هر ساله از ۱۵ اردیبهشت شروع شده و تا ۲۵ اردیبهشت، ادامه پیدا می‌کند.

مردم کاشان علاوه بر گلاب گیری، در روز ۱۸ اردیبهشت، مراسم عطر افشانی امامزاده «سلطان علی» را برگزار می‌کنند.

قدمت آیین گلاب گیری در کاشان

باتوجه به اطلاعات موجود در کتب تاریخی، ایرانیان جزء نخستین کسانی بودند که به فکر ساخت دستگاهی برای تقطیر مایعات و گرفتن اسانس آن‌ها افتادند.
در قدیم حاکمان یونان از صنعت گلاب گیری هیچ اطلاعی نداشتند و از عصاره مایع گل برگ های سرخ و جوشانده در روغن استفاده می‌کردند.
سهم بسیاری از علوم شیمیایی که امروزه وجود دارد وابسته به تقطیر است.
در این میان ایرانیان سهم بزرگی در پیشرفت این علم داشته‌اند و می‌توان جابربن الحیان را، پدر شیمی در این زمینه لقب داد.

در گذشته از تقطیر آبی که از گل محمدی به دست می‌آمد، برای مقوی دماغ و دهانه معده و همچنین جهت معالجه دردهای روده استفاده می‌کردند.
البته هنوز هم امروزه از آن جهت درمان این بیماری ها استفاده می‌کنند.

نظرات 0 + ارسال نظر
امکان ثبت نظر جدید برای این مطلب وجود ندارد.